Pedagogika Pestalozziego

Paradygmat edukacyjny Pestalozziego sięga początków rewolucji przemysłowej pod koniec XVIII wieku. Interesujące jest to, że podejście to nadal ma wpływ na nasze społeczeństwo i edukację. Celem jest wspieranie dziecka w rozwoju jego naturalnego potencjału, tak aby wyrosło na wartościowego członka społeczeństwa.

© adobe.stock / georgios-kollidas

Pestalozzi - w duchu oświecenia

Johann Heinrich Pestalozzi żył w latach 1746-1827. Był Szwajcarem i pochodził z - w tamtym czasie - uznanej na całym świecie rodziny lekarzy. Zainspirowany ideami Rousseau (francuskiego filozofa, pedagoga i przyrodnika), Pestalozzi opracował koncepcję edukacji, która jest stosowana do dziś. W czasach, w których żył Pestalozzi, miały miejsce ważne zmiany polityczne, kulturowe i społeczne. Rozwój państw narodowych, demokratyzacja społeczeństwa i początek industrializacji, związane również z ideą szkoły dla wszystkich - która w tamtym czasie była zarezerwowana tylko dla ludności miejskiej i elit - są charakterystyczne dla tego czasu. Koncepcję edukacyjną Pestalozziego należy zatem rozumieć jako osadzoną w tym czasie.

Pedagogika Pestalozziego - kamień węgielny dla nowoczesnego społeczeństwa

Podstawą tego podejścia jest pogląd Pestalozziego, że człowiek jest istotą o wyższej inteligencji i dlatego różni się od zwierząt. Co więcej, bycie człowiekiem ma znaczenie w dwóch aspektach, dla społeczeństwa i dla samego siebie. Każda istota ludzka ma potencjał, by rozwijać i realizować swoje człowieczeństwo.(Uwaga: dziś uważamy to za oczywiste, ale w czasach królów, elit i biednej ludności wiejskiej takie podejście było nowością).Ponieważ każda jednostka rodzi się z pewnymi zdolnościami, zadaniem edukacji jest rozwijanie tych mocy i predyspozycji. Pestalozzi zauważa ponadto, że te moce i zdolności mogą być rozwijane jedynie poprzez ich wykorzystanie. Oznacza to, że rozwój odbywa się poprzez zachęcanie jednostek do korzystania z własnych mocy i analogii. Zachęcanie dzieci do ciekawości jest kolejnym punktem wyjścia w pedagogice Pestalozziego, którą Pestalozzi nazwał siłą dążącą (wrodzone moce i dyspozycje dążą do rozwoju).

Wreszcie, ważne jest, aby promować trójcę głowy, serca i dłoni u jednostek. Głowa opisuje myślenie, a tym samym zdolności intelektualne człowieka. Termin serce odnosi się do wewnętrznego świata uczuć. Pestalozzi uwzględnia tu również nauczanie wdzięczności, miłości i zaufania. Wreszcie, termin ręka opisuje siły fizyczne, tj. praktyczne działanie.

Jak można się domyślić, pedagogika Pestalozziego ma na celu promowanie tych trzech mocy i zdolności. Metody, jak to powinno działać, są tylko niejasno opisane, takie jak dążenie i stosowanie mocy i dyspozycji. Niemniej jednak celem tego podejścia jest: edukacja osoby moralnej, która dąży do dobra, jest wewnętrznie wolna, działa z miłości i wzmacnia współistnienie społeczne poprzez rozwagę i tolerancję.